www.naszekresy.fora.pl

senior

Zabytki

W 1994 r. zabytkowy zespół Wilna został zapisany na liście światowego dziedzictwa UNESCO. W Wilnie jest 40 kościołów, z których najbardziej okazały, to barokowy Kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu (1668-1676) zawierający ponad 2000 rzeźb oraz kaplica w Ostrej Bramie (Bramie Miednickiej) ze słynnym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Zabytki gotyckie

Wieża Giedymina (Gedymino Bokštas)
św. Anny (XVI w.)
Św. Franciszka i św. Bernarda (Bernardynów) (XVI w.)
Zabytyki renesansowe

Zamek Dolny.
kaplicą św. Kazimierza
Zabytki barokowe

Uniwersytet Wileński
św. Michała (Bernardynek)
kościół i klasztor Bazylianów (XVII w.)
Misjonarzy (1695-1730)
św. Jakuba i Filipa (1690-1737)
św. Katarzyny (1622)
św. Kazimierza (1604-1616) przebudowany XVII-XIX w.)
Kościół św. Rafała (XVIII w.),
św. Stefana (ok. 1600)
św. Teresy (1635-1650)
Trynitarzy na Antokolu (1694-1717) cerkiew do 1919 r.
Wizytek (1715-1760)
Wszystkich Świętych (1620-1631) rozbudowany XVIII w.)
Zabytki klasycystyczne

katedra św. Stanisława
Ratusz
pałac w Werkach
kościół ewangelicko-reformowany (XVI-XVIII w.)
Zabytki eklektyczne i neostylowe

Synagoga Chóralna (1903)
kościół ewangelicko-augsburski (XIX w.).
Filharmonia (1899-1902)
"Zameczek" (1894-1900, J. Januszewski, A. Filipowicz-Dubowik)
Zabytki modernistyczne sprzed 1939 r.

Wzgórze Trzech Krzyży z 1916 r. (proj.Wiwulski)
Dom Towarowy Braci Jabłkowskich (1921-1923, K. Jankowski, F. Lilpop),
Osiedle mieszkaniowe na Antokolu inspirowane Bauhausem (1930-1931, F. Wojciechowski),
Izba Przemysłowo-Handlowa, (1931, Z. Tarasin),
Dom Akademicki (1931, A. Kodelski),
Bank Gospodarstwa Krajowego (1936-1938, J. Pańkowski, S. Gałęzowski),
Gmach PKO (1936-1938, Z. Puget, Juliusz Żurawski, przeb. 1996, A. Nasvytas),
Ubezpieczalnia Społeczna (1938-1939, S. Murczyński, Jerzy Sołtan),
Lombard (1938, I. Helman-Zatorska) czy
Szkoła (1938-1939, Romuald Gutt).
inne zabytki:

meczet (XIX w.) zburzony w latach pięćdziesiątych
prawosławna katedra metropolitalna (XVII-XIX w.)
Cerkiew Spaska (1868)
kienesa karaimska (1922)
Nekropolie

Cmentarz na Rossie, gdzie pochowana jest matka Józefa Piłsudskiego oraz jego serce.
Cmentarz Bernardyński na Zarzeczu
Cmentarze na Antokolu
Cmentarz Piotra i Pawła
Cmentarz św. Rafała na Pióromoncie
Cmentarz w Kalwarii
cmentarz ewangelicki
cmentarz prawosławny
cmentarz muzułmański
cmentarz karaimski
cmentarze żydowskie

Marta · Gość

Ostra Brama w Wilnie

(lit. Aušros Vartai, biał. Вострая брама), brama miejska na Starym Mieście w Wilnie, gotycka, wzniesiona w latach 1503–1522; wraz z przylegającym do niej fragmentem muru obronnego stanowi jedyną pozostałość dawnych fortyfikacji miejskich; od strony wewnętrznej bramy znajduje się kaplica Ostrobramska z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej Królowej Korony Polskiej (Matki Boskiej Miłosierdzia), klasycystyczna, wzniesiona w 1829.

Bramy miejskie w Wilnie

W średniowieczu istniał zwyczaj, że we wnękach wież bramnych, nad bramą, umieszczano święte obrazy. Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich, w tym Brama Miednicka (od drogi prowadzącej do Miednik). Brama ta nazywała się też Ostrą, od nazwy części południowego przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec. W przywileju Aleksander Jagiellończyk z 6 września 1503 zwiększył liczbę bram do dziewięciu. Z tej liczby bram pozostała tylko Ostra Brama, reszta została zniszczona w XIX wieku.

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej

Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszczony został na bramie na początku XVII w. Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został na deskach dębowych techniką temperową na podkładzie klejowo-kredowym. Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm. Obraz jest umieszony na ścianie zewnętrznej patrząc od strony miasta. Na przeciwległej ścianie znajduje się duże okno, z którego widać starówkę (w Panu Tadueszu brama zostaje obrócona).

Nie jest znany autor obrazu. Niektórzy przypisują autorstwo Łukaszowi – artyście krakowskiemu, który namalował podobny obraz w 1624 dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Według legendy posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.

Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka. Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na piersiach dłonie. Pod metalową sukienką Ostrobramska Pani ubrana jest w czerwoną tunikę z podwiniętymi rękawami. Szyja okryta jest szalem, a głowa białą chustą. Całą postać Maryi okrywa zielonkawo-błękitny płaszcz luźno zarzucony na głowę i ramiona. Tło obrazu ma odcień brązu.

Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został srebrną, złoconą sukienką około 1671 r. Srebrzysty półksiężyc z wygrawerowanym napisem "Dzięki Tobie składam Matko Boska za wysłuchanie próśb moich i proszę Cię Matko Miłosierdzia zachowaj mnie w łasce" znajdujący się w dolnej części obrazu jest wotum z 1849 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.

Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Aleksandra Kakowskiego w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy, znajdującej się w górnej części bramy. Pierwotnie powstaje kaplica drewniana wzniesiona przez oo. karmelitów w 1671, a w 1722 murowaną. W latach 1829-1830 dokonano restauracji kaplicy, a także w latach 1927-1932 oraz w 1993 przed wizytą Jana Pawła II.

Napis na bramie

Na Bramie pierwotnie znajdował się napis w języku polskim "Matko Miłosierdzia, pod Twoją obronę uciekamy się", jednak w 1867 z polecenia Rosjan usunięto go zamieniając na łaciński. Po odzyskaniu Wilna przez Polskę pierwotny napis przywrócono, jednak po 1946 ponownie go usunięto zastępując łacińskim.

sak · Gość

Drodzy Przyjaciele,

W lipcu 2009 r. Tatiana i Władysław Pitakowie wybierają się do Wilna w celu wykonania dokumentacji fotograficzno-filmowej grobów polskich na cmentarzach wileńskich.

Wydawane dotychczas książki i albumy przedstawiały przede wszystkich groby i monografie znanych postaci, a o zwykłych ludziach (często bohaterach) nikt nie pisał.

Tym razem chodzi o pokazanie zwykłych ludzi (różnych wyznań i zawodów), mieszkających i pochowanych na różnych cmentarzach naszego ukochanego Wilna.

W wielu rodzinach przechowywane są pamiątki po dziadkach, rodzicach i krewnych. Niestety, miejsca ich pochówku coraz trudniej jest odnaleźć, gdyż nikt ich grobów nie dokumentował.

Spróbujmy razem wypełnić tę wielką lukę. Wystarczy zgromadzone fotografie, zapiski, wspomnienia, dokumenty jeszcze raz przejrzeć i znaleźć w nich to, co było istotne w życiu naszych krewnych, a następnie skontaktować się z Tatianą i Władkiem, aby mogli ustalić zadania do wykonania.

Jesteśmy przekonani, że owocem tej wyprawy będzie opracowanie monograficzne, album fotograficzny lub film na dvd . Wielkość i zakres pracy zależeć będzie od oczekiwań i współdziałania naszych Przyjaciół i Znajomych.

Kontakt z Tatianą i Władkiem:
tel. 094-340-60-06

AR · Gość

Figura Matki Bożej jest pełna wyrazu i siły artystycznej, ale czy to wystarczyło, aby ukryta gdzieś w przedsionku klasztoru stała się nagle tak bardzo znana?

Klasztor franciszkański nie był przecież - zwłaszcza w drugiej połowie XVIII w. - miejscem pielgrzymkowym.

Tatiana · Gość

Z zapisków kronikarskich można wywnioskować, że kult Matki Boskiej Brzemiennej (Białej Pani) rozpoczął się
spontanicznie i samoistnie bez sztucznego " wymuszania" czci maryjnej.

W zapiskach jest również mowa o cudach, ale w toku poszukiwań nie natrafiono na ślady szafek zawierająych wota,
także żadnego opisu cudów. Jednocześnie nie można wykluczyć, że takie cuda miały miejsce, szczególnie w okresie
do powstania styczniowego w 1863 r.

Gienek · Gość

Klasztor franciszkański w Wilnie gromadził w czasie zaborów modlących się o wolność Polski.
Nabożeństwa,kazania i modlitwy wlewały nadzieję w serca Polaków i rozbudzały pragnienie szybkiego pokonania wroga.

W czasie powstania styczniowego klasztor był miejscem zarzewia antycarkiego i antyrosyjskiego buntu.
To zostało zauważone i zdławione przez władze carskie.

W 1963 r. wydano rozkaz kasaty zakonu franciszkanów, konfiskaty kościoła i klasztoru, nadto nakazano zniszczyć figurę.
Ostatecznie figura NMP pozostała na swoim miejscu, choć kilka razy była więziona i zamurowywana.

kresowiak

Po upadku Powstania Styczniowego w 1864 r. Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych na terenie zaboru rosyjskiego uległ kasacji, a jego majątek został skonfiskowany.

Figura Matki Bożej, z rozkazu władz rosyjskich miała być zniszczona, ale katolicki urządnik Feliks Pietraszkiewicz samowolnie całą niszę, w której figura była umieszczona w 1890 r. wyłożył deskami i otynkował, postawiając biały posag wewnątrz ściany.

.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

.
Z czasem tynk odpadł, deski powysychały i przez szpary w nich można było zauważyć postać Białej Pani.

Ktoś wyciął w deskach małe okienko, przez które było widać część postaci Matki Boskiej i zawiesił powyżej lampkę. Przed figurą zaczęli się gromadzić modlący.

Gdy w 1905 r. wydano "ukaz" tolerancyjny, dający wierzącym pewne swobody, Ludwik Ostreyko - pracownik magistratu miejskiego uzyskał pozwolenie na renowację figury i urządzenie skromnej kaplicy przerobionej z dawnego przedsionka rozmównicy klasztornej przy furcie.

Przy pomocy wiernych, kaplicę odgrodzono od konwentu ścianką. Dawne drzwi przerobiono na ozdobne okno. Figurę przyozdobiono dwoma aniołami,trzymającymi nad głową Maryi koronę, a u stóp Białej Pani postawiono skromny ołtarz.
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

.
Dnia 8.10.1906 r. biskup wileńśki Edward Ropp dokonał uroczystego poświęcenia figury Madonny i nowej kaplicy pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia i przeznaczono ją dla stowarzyszenia Sług Katolickich św. Zyty.

Franciszkanie, po powrocie do miasta, zaczęli służyć ludności w tej właśnie "Małej Ostrej Bramie", jak nazywano kaplicę, aż do roku 1934, tj. do odzyskania przez zakon kościoła.
.

Figura Białej Pani w kościele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: Władysław Pitak ( [link widoczny dla zalogowanych] )

.
Po odzyskaniu kościoła, w kwietniu 1935 r. figurę ustawiono w świątyni. Nabożeństwa przed nią odbywały się do 1947 r.

W tym roku kościół został ponownie skonfiskowany i przerobiony na archiwum NKWD, a kaplicę (w lewej nawie kościoła), w której stała figura zamurowano.
.

W 1992 r. wrchiwum NKWD wywieziono. Zrujnowany kościół pozostał opuszczony.

W lipcu 1993 r. rozpoczęto demontaż ściany odgradzającej kaplicę, a następnie w całej świątyni rozpoczęto prace archeologiczne. Przez kilka lat kościół był własnością Kurii Metropolitalnej w Wilnie.

wilnianka

Polskie kresy na płytach dvd
@@@

Owocem sentymentalnej podróży do Wilna jest film na płycie dvd w formacie ekranowym 16:9 . Trwający ponad 80 minut reportaż pt: "Wilno z okna na Szkaplernej" pokazuje wędrówkę rodowitej wilnianki Tatiany, która po śmierci ojca, jako kilkuletnie dziecko w 1954 razem z matką wyjechała na Ziemie Zachodnie.

Po ponad 50 latach wróciła do Wilna i razem ze stryjecznym bratem zaczęłą szukać śladów młodości jej rodziców i krewnych oraz swojego dzieciństwa.

Tak jak miała szczęście odkryć, że jej stryj nie zginął w czasie wojny podczas bombardowania , a po jej zakończeniu ożenił się i wyjechał w 1945 r. do Polski, tak - dzięki pomocy zakonnika o. Marka Dettlaffa - rektora kościoła NMP Na Piaskach w Wilnie, odnalazła groby ojca i brata oraz dom na ul. Szkaplernej, w którym mieszkała jako dziecko.

Film pokazuje wędrówkę Tatiany po cmentarzach, starych uliczkach i zaułkach Wilna, fragmenty liturgii w Kościołach i cerkwiach, a przede wszystkim w kościele franciszkańskim i kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Szczegółowe informacje i zamówienia:

[link widoczny dla zalogowanych]
tel.660-332-172

@@@@@@@@@@@@@@@@@@

Sokal i kresy nad Bugiem - dvd

O czym jest film?

Przepiękne są wnętrza cerkwi obrządku grecko-katolickiego, m.in. św. Piotra i Pawła oraz św. Mikołaja, w której B.Chmielnicki brał ślub.

Sporo miejsca zajmuje pobyt w ruinach pałacu Potockich i czynnym już od 2004 r. kościele rzymsko-katolickim i cerkwi w Tartakowie.

W maju 2007 r. odbyła się w tym kościele Msza św. w dwóch językach: polskim i ukraińskim. Normalnie raz w tygodniu przyjeżdża ksiądz z Czerwonogradu (dawniejszy Krystynopol) i odprawia nabożeństwa w języku ukraińskim.

Na pewno duże wrażenie zrobią ujęcia klasztoru Bernardynów (obecnie znajduje się w nim ciężkie więzienie) oraz piękne widoki starego miasta i cmentarza w Sokalu. Wszystko jest uzupełnione rozmowami z mieszkańcami sokalszczyzny w języku polskim i ukraińskim.

Fragmenty filmu można obejrzeć po kliknięciu na linki:

Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
[link widoczny dla zalogowanych]

Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. św.Piotra i Pawła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Zabuże k/Sokala - cerkiew pw. św. Michała Archanioła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Czas trwania filmu = 70:00 minut

Informacje i zamówienia:

[link widoczny dla zalogowanych]
tel.660-332-172

@@@@@@@@@@@@@@@@

Film DVD dla Ciebie

Na filmie dvd (28 minut w formacie ekranowym 16:9)
niesamowita historia ludzi i cudownego obrazu
Matki Boskiej Łaskawej z Tartakowa k/Sokala w woj. Lwowskim.

Zamówienia proszę składać pod adresem:

[link widoczny dla zalogowanych]

lub telefonicznie:

94-340-60-06

Koszt 1 płyty DVD = 20 zł wraz z kosztami wysyłki